Эй бандагоне ки имон овардаед бар Аллоҳ, аз Аллоҳ битарсед. Барои он ки, касе аз Аллоҳ метарсад, ҳамонро аз ҳаргуна бадиҳо Аллоҳ ҳимоят мекунад ва ба ҳамаи хубиҳои диниву дунявӣ роҳнамои мекунад. Барои он ки тақво (парҳез кардан аз гуноҳ) ҷойи ҳама чизро мегирад, лекин ҳеҷ чиз ҷои тақворо гирифта наметавонад. Тақво ин:
عملٌ بطاعةِ اللهِ على نورٍ من الله رجاءَ ثوابِ اللهِ، وترْكٌ لمعصية اللهِ على نورٍ من الله خيفةَ عذابِ اللهِ
Иҷрои амалҳои писандидаи Аллоҳ бо асоси донише аз ҷониби Аллоҳ, бо умеди мукофоте аз Аллоҳ. Ва аз гуноҳ парҳез кардан бо асоси донише аз ҷониби Аллоҳ, тарсидан аз азобу ҷазои Аллоҳ.
Эй бандагони Аллоҳ, дар рӯзи Қиёмат, инсоният бояд аз даҳшатҳои бузург ва таконҳои даҳшатнок наҷот ёбад. Аз ин рӯ, ҳар касе, ки ба Аллоҳ вафодор аст, яъне мусалмон бояд худро барои ин рӯз омода кунад. Бояд таҷҳизоти худро омода кунад, дар шакли имон, дар шакли амалҳои одилона захира кунад. Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) дар Қуръон мегӯяд:
وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَاب
Ва тӯша ҳамроҳ гиред, аммо беҳтарини тӯша ин тақво мебошад. Ва эй соҳибони хирад, аз Ман битарсед!
(Қуръон, сураи «Бақара» 2:197)
Имондор, одам дар тӯли ҳаёти худ аксар вақт аз он шод мешавад, ки он аз чизи бад наҷот меёбад ё баракс, дар чизи хуб муваффақ мешавад. Аммо бидонед, бидонед ва ҳамеша дар хотир доред, ки муҳимтарин наҷот ва бузургтарин муваффақият ва аз ин рӯ ҳадафи асосии ҳар яки мо пешгирӣ ва дур будан аз оташи Дӯзах, аз азоби оташи Дӯзах аст. Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) дар Қуръон мегӯяд:
فََمَن زُحۡزِحَ عَنِ ٱلنَّارِ وَأُدۡخِلَ ٱلۡجَنَّةَ فَقَدۡ فَازَۗ وَمَا ٱلۡحَیَوٰةُ ٱلدُّنۡیَاۤ إِلَّا مَتَـٰعُ
ٱلۡغُرُور
Ва ҳар касро аз оташ дур созанд ва ба бихишт дароваранд, ба пирӯзӣ расидааст. Ва ин зиндагии дунё ҷуз матои фиребанда аст.
(Қуръон, сураи «Оли Имрон» 3:185)
Эй бандагони Аллоҳ, ҳеҷ наҷот ба ин наҷот баробар нест. Ҳеҷ хушбахтӣ ба ин хушбахтӣ монанд нест. Ва Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) ба дилҳои мо беҳтарин кӯшишро барои омодагӣ ба ин лаҳзаи муҳимтарин ва ҳалкунандаи мавҷудияти мо бо шумо илҳом бахшад. Аммо инчунин бидонед ва дар хотир доред, эй бандагони Аллоҳ, пеш аз ин хушбахтӣ, агар шумо ба ин хушбахтӣ сазовор шавед, зеро на ҳама ба ин хушбахтӣ сазовор хоҳанд шуд. Пеш аз ин хушбахтӣ ҳамаи мо, ҳамаи одамон бояд аз як зарбаи бузург гузаранд. Бояд дид, ки ин як манзараи даҳшатнок аст. Ҳамаи мо бояд Ҷаҳаннамро бубинем, ки оташи Дӯзах аст. Ҳамаи мо, ҳама бояд ӯро бубинем. Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) дар Қуръон гуфт:
وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّ ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا
Ва ҳеҷ як аз шумо нест, ки вориди ҷаҳаннам нашавад ва ин ҳукмест ҳатмӣ аз ҷониби Парвардигори ту.
Он гоҳ Мо парҳезгоронро (тақводоронро) наҷот медиҳем ва ситамкоронро ҳамчунон ба зону нишаста дар он ҷо (дар Дӯзах) мегузорем.
(Қуръон, сураи «Марям» 19:71-72)
Ба хушбахтии бузург, барои шахси мӯъмин, барои яктопараст, ба Дӯзах наздик шудан маънои онро надорад, ки барои беимон.
Зеро кофир, ӯ ба оташи Дӯзах барои чӣ медарояд ? То абад ба ин оташ андохта шавад. То абад дар он ҷо бимонад ва ҷовидона бимонад. Дар мавриди мӯъминон, наздик шудан ба Дӯзах барои мӯъминон маънои аз болои пул гузаштанро дорад. Гузаштани аз болои пуле, ки Ас-Сирот ном дорад. Ас-Сирот, ин пул, ки дар рӯзи Қиёмат дар болои қаторкӯҳҳои Дӯзах, дар болои Дӯзах гузошта мешавад ва ин дар матнҳои муқаддаси динӣ навишта шудааст.
Ҳеҷ кас наҷот ёфта наметавонад, ҳеҷ кас муваффақ шуда наметавонад, ҳеҷ кас наметавонад бо хушбахти ба Биҳишт ворид шавад, то он даме ки аз ин пули даҳшатнок гузарад, ки дар зери он оташи Дӯзах мезанад, оташ месузонад, меҷӯшад ва мезанад. Ҳеҷ кас аз ин гурехта наметавонад.
Имом Муслим дар саҳиҳаи худ ҳадиси Ҷабирро (Аллоҳ аз ӯ розӣ бошад) дар бораи он чизе, ки Паёмбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод) боре гуфта буд, нақл мекунад:
لَا يَدْخُلُ النَّارَ أَحَدٌ مِمَّنْ بَايَعَ تَحْتَ الشَّجَرَةِلا يَدْخُلُ النَّارَ -إنْ شاءَ اللَّهُ- مِن أصْحابِ الشَّجَرَةِ أحَدٌ، الَّذِينَ بايَعُوا تَحْتَها
«Ҳеҷ кас аз онҳое, ки дар зери дарахт савганд ёд кардаанд, ба Дӯзах дохил намешавад (сухан дар бораи савганди «Худойбия» меравад, вақте ки имондорон ба Паёмбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод) савганд ёд мекунанд ба хатарҳо нигоҳ накарда)”
Аммо зани Паёмбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод) Хафса пурсид:
Пас суханони Аллоҳ чи гуна аст:
وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا
«Ҳар яке аз шумо назди вай (назди оташи Дӯзах) меояд” ?
Паёмбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод) ҷавоб доданд:
Оё нашунидаед, ки Аллоҳ чӣ гуфтааст:
ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا
«Он гоҳ Мо парҳезгоронро (тақводоронро) наҷот медиҳем ва ситамкоронро ҳамчунон ба зону нишаста дар он ҷо (дар Дӯзах) мегузорем»?»
Эй бандаи Аллоҳ, ту бояд аз болои қаторкӯҳҳои Дӯзах, аз болои пули Сирот гузари. Пуле, ки аз мӯй тунуктар аст, аз теғи шамшер тезтар аст. Дар он рӯзи даҳшатнок ба имондорон амр дода мешавад, ки аз ин пул гузаранд. Ва гузариши онҳо аз ин пул хеле гуногун хоҳад буд.
Имом Ал Бухори ва Муслим (301) ҳадисро Аз Абу Саид Ал Худрӣ (Аллоҳ аз ӯ розӣ бошад) ривоят мекунанд, ки Паёмбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод) гуфтааст:
ثُمَّ يُضْرَبُ الْجِسْرُ عَلَى جَهَنَّمَ
«Ва он гоҳ дар болои оташи Ҷаҳаннам пуле гузошта мешавад».
Гуфтанд: «Эй Расули Аллоҳ, ин чи гуна пул аст?»
Ӯ ҷавоб дод:
دَحْضٌ مَزِلَّةٌ، فِيهِ خَطَاطِيفُ وَكَلَالِيبُ وَحَسَكٌ تَكُونُ بِنَجْدٍ فِيهَا شُوَيْكَةٌ يُقَالُ لَهَا السَّعْدَانُ، فَيَمُرُّ الْمُؤْمِنُونَ كَطَرْفِ الْعَيْنِ، وَكَالْبَرْقِ، وَكَالرِّيحِ، وَكَالطَّيْرِ، وَكَأَجَاوِيدِ الْخَيْلِ وَالرِّكَابِ، فَنَاجٍ مُسَلَّمٌ، وَمَخْدُوشٌ مُرْسَلٌ، وَمَكْدُوسٌ فِي نَارِ جَهَنَّمَ
«Ин пул бениҳоят лағжанда аст. Дар он ҷо гаҷҳои дастгиркунанда ва теғҳои каҷу тез, ки дар Наҷда мавҷуданд ва саъдан номида мешаванд, мавҷуданд. Ва имондорон аз ин пул мегузаранд, касе бо суръати нигоҳ, касе мисли раъду барқ, касе мисли бод, касе мисли парранда, касе мисли аспи тез, касе мисли шутур. Ва дар миёни онҳо касоне ҳастанд, ки безарар мемонанд ва наҷот меёбанд, ва касоне, ки аз ҷониби гаҷҳо захмӣ шудаанд, вале озод мешаванд, ва касоне, ки ба оташи Дӯзах партофта мешаванд».
Абу Саид Ал Худрӣ ин ҳадисро нақл карда, илова кард: «Ва ба ман расид, ки ин пул аз мӯй тунуктар ва аз теғи шамшер тезтар аст».
Бубинед, ки аз ин ҳадис чӣ бармеояд? Пайғамбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод) мегӯяд, ки одамоне, ки аз Сирот мегузаранд, вобаста аз он ки онҳо наҷот меёбанд ё наҷот намеёбанд, ба се гурӯҳ тақсим мешаванд:
Гурӯҳи аввал наҷотёфтагон, наҷотёфтагон, одамоне мебошанд, ки бо онҳо ҳеҷ чиз рӯй намедиҳад. Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) моро аз ин ҷумлаи наҷотёфтагон бигардонад.
Ва гурӯҳи дуюм одамоне мебошанд, ки маҷрӯҳ мешаванд, аз ин қалмоқҳо пӯст канда шуда мешаванд, аммо аз афтидан ба Ҷаҳаннам гурехта метавонанд. Онҳо аз оташи Дӯзах мегурезанд, вале баъд аз он чи рӯйдоде буд, нигаҳонӣ воқеъ мегардад.
Ва гурӯҳи сеюм, инҳо одамоне ҳастанд, ки ба оташи Ҷаҳаннам партофта мешаванд. Бигзор Аллоҳи Бузург моро аз он раҳо кунад.
Эй мӯъминон, ҳар як одаме, ки мусалмон аст ва бо ин матнҳои дини шинос аст, бояд комилан мутмаин бошад ва ӯ мутмаин аст, ки ҳеҷ шакке ва заррае шубҳа надорад, ки ин гузариш аз болои Дӯзах хоҳад буд. Аммо ҳар яки мо вазифадорем, ки ба чи шубҳа дошта бошем? Мо бояд шубҳа дошта бошем, ки оё мо метавонем наҷот ёбем, оё мо аз ҷумлаи наҷотёфтагон хоҳем буд. Ин вазифаи мост. Шубҳае накунед, ки гузариш аз болои Дӯзах хоҳад буд, аммо шубҳа кунед, ки оё шумо дар байни наҷотёфтагон хоҳед буд. Пас, ҳамаи мо бо шумо, эй бандагони Аллоҳ, бояд ба ин лаҳза омода шавем, барои ин аз аъмоли шоиста захира кунем.
Магар набояд, ки бандагони Аллоҳ ману шумо ҳама вақт фурӯтанона аз Аллоҳ Таъоло илтимос кунем ва дуо гӯем, ки моро дар байни наҷотёфтагон, дар байни гурӯҳи аввал, дар байни муваффақон қарор диҳад? Ва агар аз Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) илтиҷо кунем, ки аз самими қалб дуо гӯем, Аллоҳ намегузорад, ноумед намекунад, касонеро, ки ба Ӯ дуо мекунанд, рад намекунад. Ва эй бандагони мӯъмини Аллоҳ, барои инсон муҳим аст, ки мусалмон ҳамеша Сиротро ба ёд орад. Ҳама вақт дар бораи Сирот ва гузаштан аз Сирот ёдовар шавед. Чунки агар инсон дар бораи Сирот дар хотир дошта бошад, ин барои ӯ ангезаи тавоное хоҳад буд, ки корҳои нек анҷом диҳад, то аз гуноҳҳои харобиовар дур шавад.
Дар китоби «Аз-Зуҳд» Ибни Ал Муборак чунин хабарро дар бораи яке аз саҳобагони Паёмбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод) — Абдуллоҳ бну Раваҳа меорад. Рӯзе Абдуллоҳ бну Раваҳа дар назди ҳамсараш буд ва ногаҳон гиря кард. Занаш гиряи ӯро дида, низ гиря кард. Вай аз ҳамсараш пурсид: «Чаро гиря мекунӣ?». Вай гуфт:»ман дидам, ки ту гиря мекунӣ, ман низ аз ин сабаб гиря кардам.» Гуфт: «Ман суханони Аллоҳ Таъолои Бузургро ба ёд овардам:
وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا
«Ҳар яке аз шумо ба ӯ (ба оташи Дӯзах) наздик хоҳад шуд».
Ва ман намедонам, ки дар миёни наҷотёфтагон хоҳам буд ё не.”
Субҳоналлоҳ (Аллоҳ пок аст)! Бубинед, инро кӣ мегӯяд? Ин сухани саҳобаи бузурги барҷастаи Паёмбар (Дуруду саломи Аллоҳ бар ӯ бод). Ӯ мегӯяд:»ман намедонам, ки дар байни наҷотёфтагон хоҳам буд ё не». Ӯ, як саҳобаи барҷаста ва одил, ба наҷоти худ боварии комил надошт. Ва шумо аз куҷо чунин оромӣ доред? Шумо аз куҷо чунин эътимод (дилпурӣ ё итминон, боварӣ) доред?
Бале, эй бандагони Аллоҳ, бояд ҳақиқатан ба Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) дуо гӯем, аз Ӯ хоҳиш кунем. Аммо ин кофӣ нест, шумо бояд аз худ вобаста бошед, аз он аъмоли нек, ки сабаби наҷот дар рӯзи ҷазо, дар рӯзи дидор бо Аллоҳ (субҳонаҳу ва таъоло) аст.
Эй бандагони Аллоҳ, бидонед, ки бисёр чизҳое, ки дар ин дунё ғайримоддӣ (тааллуқ надошта) ҳастанд, дар рӯзи Қиёмат моддӣ (чизу чораи зарурӣ) хоҳанд шуд. Сирот, ин пуле, ки дар болои Ҷаҳаннам гузошта мешавад, ки барои расидан ба Биҳишт бояд гузаранд. Ин Сирот таҷассуми (шакли) «Роҳи рост» аст, ки Аллоҳ дар ин ҷаҳон барои онҳое, ки мехоҳанд ба Биҳишт бирасанд, муқаррар кардааст. Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) фармон дод, ки ин роҳро устувор ва қатъиян риоя кунанд. Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) дар Қуръон гуфт:
وَأَنَّ هَٰذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
Ва ин роҳи рости Ман аст, пас, онро пайравӣ кунед ва роҳҳои дигарро пайравӣ макунед, ки шуморо аз роҳи Аллоҳ ҷудо кунад. Ин аст он чи Аллоҳ шуморо ҳукм фармудааст, то шояд ки шумо парҳезгорӣ кунед».
(Қуръон, сураи «Ал-Анъом» 6:153)
Ва дар ҳар намоз, дар ҳар ракъат аз Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) металабем:
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ
«Моро ба роҳи рост ҳидоят бинамо».
(Қуръон, сураи «Фотиҳа» 1:6)
Пас, ин роҳи рост, ки барои мӯъминон дар ин ҷаҳон муқаррар шудааст, он пули Сирот дар рӯзи Қиёмат хоҳад буд, ки дар болои қаторкӯҳҳои Дӯзах имондоронро ба Биҳишт мебарад.
Дар ин зиндагӣ бисёр ҳавасҳои гуногуни зараровар ва гунаҳкорона мавҷуданд. Инро ба забони арабӣ «шаҳоват»меноманд. Ва бисёр тасаввуроти ғалат мавҷуданд, ки онро ба забони арабӣ «шубуҳат» меноманд.
Ва инҳо «шаҳоват » ва» шубухат», ин ҳавасҳо ва ин хатогиҳо ҳамеша таҳдид мекунанд, одамро дастгир мекунанд ва ӯро аз роҳи рост дур мекунанд, ӯро ба ин ё он тараф аз «Сиротал мустақим» мебароранд. Ин ҳавасҳо, ва ин иштибоҳҳо, дар рӯзи Қиёмат, дар ҳамон гаҷҳои азим, гаҷҳо дар канори пули Сирот, ки одамони аз болои пул гузашта истодаро меқапанд, мекашанд, таҷассум (падидор шудан) хоҳанд ёфт.
Эй бандагони Аллоҳ, вобаста ба он, ки чӣ гуна инсон дар ин ҷаҳон «Роҳи рост» — ро пайравӣ мекард, вобаста ба ин, дар рӯзи Қиёмат аз болои он Сирот, аз болои пул мегузарад. Онҳое, ки дар ин ҷо зудтар ба роҳи рост рафтанд, дар он ҷо зудтар хоҳанд буд. Онҳое, ки дар ин ҷо суст буданд, оҳиста — оҳиста дар он ҷо ҳаракат мекунад. Ҳар кӣ дар ин ҷо рӯй гардонид, дар он ҷо низ рӯй мегардонад ва дар миёни онҳое, ки ба оташи дӯзах афтодаанд, қарор мегирад. Аллоҳ моро аз ин раҳо кунад. Ҳар касро, ки дар ин дунё тасарруф мекарданд ва аз роҳи рост дур мекарданд (шаҳват ва шубуҳат), дар рӯзи Қиёмат низ дар кӯпрук дастгир хоҳанд шуд ин аст он гаҷҳо барои аъмоли онҳо, аз росту чап, захмӣ ё ба оташи Дӯзах партофтан. Ва касе, ки дар ин ҷо истода буд, касе, ки ба ҳавас иштибоҳ дода нашуд, зинда мемонад ва дар он ҷо наҷот меёбад.
Ва аз Аллоҳ (Ӯ пок ва баландмартаба аст) хоҳиш мекунам, ки моро ва шуморо аз наҷотёфтагон, дур аз Дӯзах, аз онҳое, ки зуд ва устуворона аз болои Сирот мераванд ва ба Биҳишт дохил мешаванд, бигардонад.
